18.
YÜZYIL PADİŞAHLARI
1)- II. Mustafa (1695-1703) (IV. Mehmet'in oğlu)
2)- III. Ahmet (1703-1730) (IV. Mehmet'in
oğlu)
3)- I. Mahmut (1730-1754) (II.
Mustafa'nın oğlu)
4)- III. Osman (1754-1757) (II. Mustafa'nın
oğlu
5)- III. Mustafa (1757-1774) (III.Ahmet'in oğlu)
6)- I. Abdülhamit (1774-1789) (III.Ahmet'in oğlu)
7)- III. Selim (1789-1807) (III.Mustafa'nın
oğlu)
18.
YÜZYILIN ÖZELLİKLERİ:
1)- Osmanlı Devleti 18. yüzyıla ilk defa toprak kaybeden bir devlet olarak
girdi(KARLOFÇA). Bu yüzden bu yüzyılın başlarında kaybettiği toprakları geri
alma çabasına girdi.
2)- Osmanlı Devleti 17. yüzyılda en çok AVUSTURYA ile savaşmıştı. 18. yüzyılda
ise en çok RUSYA ile savaşacak.
3)- Kanuni'den beri dostumuz olan Fransa 18. yüzyılın sonlarında(1798) Mısır'a
saldırınca bu ülke ile ilişkilerimiz bozulacak.
4)- Bu yüzyılda Osmanlı Devleti'nin toprak kaybı hızlanacak, Avrupa'nın bilim
ve tekniği alınmaya çalışılsa da yeterli olmayacak, sonuçta Osmanlı Devleti
Avrupa'nın üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalacak.
III. AHMET DÖNEMİ (1703-1730)
|
KARLOFÇADA
KAYBEDİLEN YERLERİ KURTARMA ÇABALARI:
1)- PRUT SAVAŞI (1711) Gelişmeler: Ruslar (Çar Deli Petro) denizlere inme politikasının sonucu olarak Baltık Denizi kıyıları için İSVEÇ ile savaşmış, Ruslara yenilen İsveç kralı "DEMİRBAŞ ŞARL" Osmanlı Devletine sığınmıştı Sebepler: a)- İsveçlileri takip eden Rus kuvvetlerinin Osmanlı topraklarına girerek tahrip etmeleri, b)- Osmanlı Devletinin 1700 İstanbul Antlaşmasında Ruslara verdiği AZAK Kalesi'ni geri almak istemesi. c)- Rusya'nın Osmanlı Ortodokslarını ayaklanmaya teşvik etmesi. |
|
Savaş:
1711 yılında Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Rus ordusunu
yendi.
Sonuç:
Prut Antlaşması İmzalandı.(1711)
Maddeleri:
1- Ruslar Azak Kalesini geri verecek ve İstanbul'da elçi bulunduramayacaklardı.
2- İsveç Kralı ülkesine rahatça geri dönebilecekti.
3- Ruslar Kırım ve Lehistan işlerine karışmayacaklardı.
2)-
OSMANLI-VENEDİK VE AVUSTURYA SAVAŞLARI (1715-1718)
Osmanlıların 1711'de Ruslardan Azak Kalesini geri almaları Karlofça'da
kaybettiği diğer yerleri de geri almaları umudunu güçlendirdi. 1715'de Osmanlı
Devleti Mora'yı Venediklilerden geri almak için savaşı başlattı. Osmanlı Devleti'nin
Venediklilere karşı başarılar kazanması üzerine sıranın kendisine geldiğini
gören Avusturya'da savaşa girdi.(1716) Ancak Osmanlı Devleti aynı başarıyı
Avusturya'ya karşı gösteremedi.
SONUÇ: PASAROFÇA ANTLAŞMASI İmzalandı.(1718)
Maddeleri:
1- Mora Osmanlılar'da kalacak.
2- Osmanlı Devleti Belgrat'ı ve Eflak'ın bir bölümünü Avusturya'ya verdi.
NOT: Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşmasından sonra Avrupadaki olaylardan uzak
kalarak bir barış siyaseti izledi. 1718-1730 yılları arasındaki bu döneme LALE
DEVRİ denir.
LALE DEVRİ
1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşmasından 1730
yılındaki "Patrona Halil İsyanı"na kadar geçen döneme Lale Devri
denir. Bu dönemin padişahı III. Ahmet, Sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim
Paşa'dır.
Lale
Devrinin Özellikleri:
Bu dönemde Avrupa ile savaş yaşanmamış, barış içinde yaşamak fikri ortaya
çıkmıştır. Osmanlı Devleti Avrupa'yı daha iyi tanıyabilmek için Paris, Londra
gibi şehirlere elçiler göndermiştir. Bu devirdeki diğer yenilikler ve
ıslahatlar şunlardır:
a)- Matbaa kuruldu. (Sait Efendi ve İbrahim Müteferrika tarafından 1727'de
İstanbul'da kuruldu. Matbaada basılan ilk eser Vankulu Lügatı'dır.)
b)- Yeniçerilerden bir itfaiye bölüğü oluşturuldu.
c)- Yalova'da kağıt, İstanbul'da kumaş ve çini fabrikaları kuruldu.
d)- Yeni Kütüphaneler açıldı. Doğu ve batı eserleri tercüme edildi.
e)- Çiçek aşısı yaygınlık kazandı.
f)- Lağımcı ve Humbaracı ocaklarında ıslahatlar yapıldı.
g)- Mimarlık, resim ve minyatür sanatları gelişti.
Lale
Devrinin Sona Ermesi:
Halkın büyük bir kısmı zor durumdayken
İstanbul'da bazı devlet büyüklerinin rahat bir yaşam sürdürmeleri, eğlenceye
düşkünlükleri huzursuzluklara sebep oluyordu. Patrona Halil isimli bir yeniçeri
bu durumdan memnun olmayanları yanına alarak isyan çıkardı. İsyan sonucu
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve yakınları öldürüldü. Padişah III. Ahmet
tahttan indirildi, yerine I. Mahmut getirildi.