Yaşadığımız
yüzyılın özellikle ikinci yarısı yıllarından sonra, bakteri ve virüs genetiği,
bunların morfolojik yapıları, kapsadıkları komplike protein, nükleoprotein ve
diğer kimyasal bileşimleri, enzimleri saptanmıştır. Enfeksiyon etkenlerinin
organizmada üreyip çoğalabilmeleri, patolojik yerleşimlerini oluşturabilmeleri
için, gerekli olan yaşam kapsamlarının biri üzerinde etkili olabilecek
antimikrobikler üzerindeki araştırmalar da yönünü bulmuş ve üretilen çeşitli
antibiyotik ve kimyasal bileşimler, etki mekanizması ve kapsadıkları ana
maddeler bakımından gruplara ayrılmıştır.
1. Bakterinin
hücre duvarının yok edilmesi bakterinin yaşmasına izin vermez. Yoğun etkili bir
antibiyotik hücre duvarının yapımını tümüyle engelleyecek olursa, bakterinin
üremesi durur ve sonucunda kapsamları dağılır. Hücre duvarındaki defektler de
patojen etkiyi yok edecek biçimde ise, organizmanın doğal immun karşılığı ,
enfeksiyon etkenini nötralize eder, hücre erir ve fagosite edilir. Hücre
duvarına etkileyen antibiyotiklerde gram negatif ve pozitif bakterilere karşı bazı değişiklikler vardır
bu durum duvarlarının kapsadıkları çeşitli kimyasal bileşimlerle ilgilidir.
2. Hücre
zarı oluşumlarındaki bir defekt sonucunda pürin, pirimidin ve nükleotidler gibi
yaşam ve oluşum maddeleri dağılır sitoplazma proteinleri hücre dışına çıkar. Bu
durum bakterinin patojen etkisinin engellenmesine veya tümüyle yok olmasına
neden olur. Bazı bakterilerle bazı mantarların hücre zarları, hayvansal hücre
zarlarından daha duyarlıdır ve çabuk denatüre olur. Bu tipte etki yapan
antibiyotikler enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde uygulanabilirler.
3. Bakteri
hücrelerinde ana yaşam maddesi olan protein sentezinin önlenmesi ile ,etken
patojenliğini kaybeder. Antibiyotik etki hücre duvarı ve sitoplazma ile ilgili
değildir. Bu grupta bulunan antibiyotiklerin sayısı fazlacadır. Bazı
antibiyotikler bakterinin ribozom birimlerini ve aminoasitlerin oluşumunu
engelleyerek peptit zincirlerinin düzenini bozar, bakteriostatik (bakterini üremesini engelleyen)etki yapar. Bazı
antibiyotikler de RNA oluşumunda ribozomları etkiler, makrolid gurubu ile
ribozomlara katılması gereken gerçek aminoasitlerin yerini alarak bakterinin
patojen kapsamlı yapımını engeller. Bazı antibiyotikler ise ribozomların doğal
oluşmasını önleyerek
RNA sentezinin değişik bir yapıda gelişmesiyle RNA sentezi aşamasındaki bakterinin patojenliğini kaybetmesine neden olur.
RNA sentezinin değişik bir yapıda gelişmesiyle RNA sentezi aşamasındaki bakterinin patojenliğini kaybetmesine neden olur.
4. Nükleik
asit yapımını etkileyen antibiyotikler DNA sentezini engeller. Örneğin bu
grupta bulunan Antinomisin deoksiguanosinlere bağlanarak bakteri gelişim ve
patojenliğine yararsız DNAlar üretirler, ayrıca RNA sentezini de olumsuz yönden
etkileyerek bakterilerin patojen niteliklerini giderirler.