ATMOSFER
VE ÖZELLİKLERİ
- Bileşiminde %78 azot, %21
oksijen, %1 karbondioksit, su buharı, asal gazlar ve tozlar bulunur.
- Dünya’nın şekline uygun bir
biçimi vardır.
- Saydam bir özelliği
olduğundan Güneş ışınlarının düşme açısını değiştirmez.
- Kalınlığının yeryüzünden
itibaren 10.000 km yüksekliğe kadar olduğu tahmin edilmektedir.
- İçindeki su buharı ve gazlar
aracılığı ile iklim olaylarının oluşumunu sağlar. (troposfer)
- Canlılar için gerekli yaşam
şartlarına olanak sağlar.
- Meteorların dünya üzerine
çarpmasını büyük ölçüde engeller.
- Dünya’nın aşırı ısınıp aşırı
soğumasını engeller.
- Güneş’ten gelen zararlı
ültraviyole (mor ötesi) ışınları engeller. (ozonosfer)
- Sesi, sıcaklığı, ışığı
geçirir, dağıtır ve yansıtır.
- Güneş ışınlarını yansıtarak
gölgede kalan kesimlerin tam karanlık olmasını engeller.
TROPOSFER
- Atmosferin yeryüzüne temas
eden, alt bölümündür.
- Tüm gazların %75'inin
bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır.
- Troposfer, yerden havaya
yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır. Bu nedenle alt kısımları
daha sıcaktır.
STRATOSFER
- Troposferin üstündeki
katmandır.
- Yatay hava hareketleri
görülür.
- Su buharı hemen hemen hiç
bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşamaz.
- Bu nedenle sıcaklık dağılışı
oldukça düzgündür.
- Sıcaklık - 40 ve - 45 derece
arasında olup pek değişmez.
- Üst sınırı yerden 25–30 km
yüksekliktedir.
ŞEMOSFER
- Stratosfer ile iyonosfer
arasındaki katmandır.
- Stratosfer ile şemosfer
arasındaki 19–45 km’ler arasında oksijen ozon haline geçerek ültraviyole
ışılarını tutar.
- Üst sınırı yerden 80–90 km
yüksekliktedir.
- Bu katmanın içinde gazlar
özelliklerine göre Ozonosfer ve Kemosfer ara katmanları yer alır.
OZONOSFER
En önemli özelliği
Güneş’ten gelen zararlı ültraviyole ışınlarını engellemesidir.
KEMOSFER
Gazların iyonlara
ayrışmaya başladığı ve İyonosfer’e en yakın olan kattır.
İYONOSFER
- Mor ötesi (ültraviyole)
ışılarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır.
- Yer çekimi azaldığı için
gazlar seyrek iyonlar halindedirler.
- Gazlar çok seyreldiği için
iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur.
- Üst sınırı yerden 250–300 km
yüksekliktedir.
- Bu katmanın özelliği, radyo
dalgalarını ve haberleşme sinyallerini yansıtmasıdır.
EKZOSFER
- En üst tabakadır.
- Yer çekimi çok azaldığından
gazlar çok seyrektir.
- Hidrojen ve Helyum gibi
hafif gazlar bulunur.
- Atmosfer ve uzay arasında
geçiş alanıdır.
- Kesin sınırı bilinmemekle
birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10,000 km yükseklikte olduğu kabul
edilmiştir.
- Yoğunluğu en az olan
katmandır.